Fjala e QU Dongyu, Drejtori i Përgjithshëm i Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë, për Samitin e Sistemeve Ushqimore të OKB dhe nismën Hand in Hand.
“Organizata e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO) ka hyrë në një epokë të re, me një strukturë dhe dinamikë të re. Axhenda 2030 dhe Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG) po afrohen, dhe nevoja imediate për ndryshimin e sistemeve tona agro-ushqimore është urgjente dhe holistike. Ky transformim kërkon një qasje sistematike dhe aksion kolektiv – nisma Hand in Hand duke filluar nga prodhuesit, shpërndarësit dhe konsumatorët, së bashku me qeveritë, sektorin privat, akademinë dhe shoqërinë civile.
Ky është synimi i Samitit të ardhshëm i Kombeve të Bashkuara për Sistemet Ushqimore dhe atë që FAO dëshiron të arrijë, së bashku me të gjithë partnerët tanë, përmes Kornizës së re Strategjike të FAO 2022-2031. Veprimi i secilit prej nesh ka një ndikim në të ardhmen e planetit përmes përmirësimit të sistemeve tona agro-ushqimore.
Samiti është në kohë. Pas dekadash rënie, vetëm gjatë pesë viteve të fundit numri i njerëzve të uritur është në rritje, duke shkuar sot në 811 milionë njerëz . Në të njëjtën kohë, obeziteti dhe sëmundjet e tjera jo-ngjitëse përbëjnë probleme globale gjithnjë e në rritje, në lidhje me pamjaftueshmërinë në ushqim dhe modelin e duhur të dietave të shëndetshme. Shumë nga praktikat aktuale agro-ushqimore po i shkaktojnë një dëm të madh planetit tonë. Sistemet tona agro-ushqimore nuk po funksionojnë ashtu siç duhet. Çfarë duhet të bëjmë për t’i transformuar ato? Si ndikon çdo individ në këtë proces?
FAO, si organizatë kryesore ndërkombëtare në këtë fushë, ka mbrojtur dhe mbështetur transformimin e sistemeve agro-ushqimore. “Sistemi agro-ushqimor” përfshin udhëtimin e ushqimit nga prodhimi në tryezë – nga koha kur mbillet, rritet, korret, përpunohet, paketohet, transportohet, shpërndahet, tregtohet, blihet, përgatitet, konsumohet dhe asgjësohet. Ai përfshin edhe produkte jo ushqimore si pyjet, rritjen e kafshëve, përdorimin e lëndëve të para, biomasa për prodhimin e biokarburanteve dhe fibrave, përbën të gjitha aktivitetet, investimet dhe zgjedhjet e bëra, dhe ndikon në jetesën e të gjithë njerëzve që luajnë një rol në marrjen e produkteve agro-ushqimore.
FAO me ekspertizën e saj, duke filluar nga politika dhe fizibiliteti, inovacioni, kërkimi shkencor, përdorimi i tokës dhe ujit, blegtoria dhe peshkimi, deri te biodiversiteti dhe klima, siguria e ushqimit, puna normative, të dhënat gjeohapësinore dhe teknologjia dixhitale, ka qenë në pararojë duke mbështetur përgatitjen e këtij Samiti të rëndësishëm global dhe më e rëndësishmja, në përputhje me mandatin e saj FAO pritet të marrë drejtimin për të zbatuar veprimet pasuese pas Samitit.
Në korrik, Para-Samiti i Kombeve të Bashkuara për Sistemet Ushqimore arriti një sukses të jashtëzakonshëm, i cili u organizua në selinë e FAO-s në Romë. Së bashku me Drejtuesin Ekonomik dhe Drejtuesin e Kërkimeve Shkencore në FAO, kam qenë pranë organeve këshilluese të Samitit, grupeve shkencore dhe pistave të veprimit. Kemi punuar ngushtë me kolegë ekspertë brenda dhe jashtë sistemit të OKB -së. Me praninë e mbi 130 vende, ekipet tona në terren kanë mbështetur “dialogjet kombëtare” që kontribuojnë në rezultatet e Samitit dhe përparësitë kombëtare duke siguruar synimin dhe orientimin drejt zgjidhjes.
Transformimi i sistemeve tona globale të agro-ushqimit qëndron përfundimisht me aksionet në vend dhe në nivel lokal. Kultura është një aspekt i rëndësishëm. Duhet vetëm të shikosh kuzhinat për të parë se sa të larmishme janë sistemet agro-ushqimore brenda vendeve. Më shumë se gjysma prej nesh – rreth 4.5 miliardë njerëz – fitojmë jetesën drejtpërdrejt përmes zinxhirit të prodhimit agro-ushqimor, zinxhirit të furnizimit dhe zinxhirit të vlerës. Dhe ne të gjithë jemi konsumatorë të ushqimeve dhe ndryshues të rregullave të lojës.
Çfarë duhet për të transformuar? Ne në FAO kemi identifikuar katër akseleratorë ndërsektorial/sektorial – teknologji, inovacion, të dhëna dhe “komponente plotësuese” (qeverisja, kapitali njerëzor dhe institucionet). FAO është duke u organizuar dhe duke u përgatitur më mirë gjatë dy viteve të fundit për të udhëhequr procesin. Korniza jonë e re Strategjike e miratuar nga Anëtarët fokusohet në mbështetjen e arritjes së SDG-ve përmes transformimit të sistemeve agro-ushqimore më SHUMË efikase, gjithëpërfshirëse, elastike dhe të qëndrueshme për arritjen e “Katër të mirave”: prodhim më i mirë, ushqim më i mirë, një mjedis më i mirë dhe një jetë më e mirë.
Ne kemi reformuar strukturën tonë organizative dhe e kemi bërë atë më modulare dhe të shpejtë në mënyrë që të bëhemi të përshtatshëm për arritjen e qëllimit. Për shembull, pozicioni i sapo krijuar i Drejtuesit të Kërkimit Shkencor, së bashku me një Zyrë për Inovacionin dhe Zyra e SDG-ve janë hapa konkretë për të forcuar rolin e shkencës dhe inovacionit për të plotësuar punën socio-ekonomike të udhëhequr nga Drejtuesi Ekonomik në mbështetje të transformimit, si dhe arritjes së SDG -ve. Inovacioni nuk ka të bëjë vetëm me teknologjinë. Ka të bëjë edhe me qasjet dhe politikat. Bëhet fjalë për mentalitetin.
Vendet, komunitetet dhe industritë do të përcaktojnë rrugët e tyre transformuese. Qëllimi ynë është pragmatik: vendosja e pronësisë së anëtarëve dhe mbështetja e tyre, duke ecur në bisedime dhe arritur rezultate konkrete në terren.
FAO ka ekspertizën dhe rrjetet, dhe një grup të madh mjetesh për të ndihmuar. Nisma jonë Hand-in-Hand ka krijuar platforma gjeohapësinore me qasje të hapur të cilat përfshijnë menaxhimin e pyjeve, integrimin e sekuestrimit të karbonit dhe nivelin e avullimit të ujit. Sistemet dhe rrjetet tona të paralajmërimit të hershëm mund të paralajmërojnë për thatësira të ardhshme ose dëmtues të bimëve. Aplikimet tona llogarisin kushtet e ofertës dhe kërkesës për foragjere në zonat e prirura ndaj thatësirës ose konfliktit. Për më tepër, puna jonë analitike, duke përfshirë punën tonë të re në modelim, vlerësoi kohët e fundit ndikimet dhe kompromiset e veprimeve dhe sistemeve të propozuara të cilat shpesh kanë efekte të dëmshme sociale, ekonomike dhe mjedisore, si dhe përcaktimin e shfrytëzimit sa më mirë të mbështetjes fiskale për sistemet agro-ushqimore.
FAO është e mirëvendosur dhe e gatshme të marrë përgjegjësinë e plotë pas rezultateve të Samitit dhe të ecë përpara për të katalizuar ndikimet së bashku me të gjithë aktorët dhe miqtë.
Sistemet agro-ushqimore janë komplekse dhe të ndryshme. Të gjithë jemi dakord se ata nuk e arrijnë potencialin e tyre nëse vazhdojnë të funksionojnë si zakonisht. Ne duhet të gjejmë zgjidhje për të arritur “Katër të mirat” dhe të mos lëmë askënd prapa. FAO ka kapacitetin për të udhëhequr këtë proces me partnerët për një botë më të mirë.”
