Reduktimin e nrohjes dhe rregullimin e kaldajave – këto janë masat që evropianët duhet të marrin për t’u përgatitur për ndërprerjen e plotë të furnizimeve me gaz rus, sipas një raporti.
BE-ja përballet me “rreziqe të paprecedentë” të mungesës së gazit këtë dimër pasi Rusia anuloi shumicën e dërgesave të tubacioneve në mes të luftës së saj në Ukrainë, tha Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë.
Grupi me bazë në Paris tha se pronarët e shtëpive duhet të reduktojnë termostatet në masat urgjente të kursimit të energjisë për të ndihmuar në uljen e përdorimit të gazit në Evropë me 13% në përgatitje për një ndërprerje totale të gazit.
“Mbyllja e plotë e furnizimeve me gaz të tubacionit rus në Bashkimin Evropian nuk mund të përjashtohet përpara sezonit të ngrohjes 2022/23 – kur tregu evropian i gazit është më i prekshëm”, shkroi IEA në raportin e saj tremujor të gazit të hënën.
IEA tha se BE duhet të përqëndrohet në marrjen e niveleve të rezervës nëntokësore të gazit në 90% të kapacitetit në rast të një mbylljeje të plotë të furnizimit rus. Ruajtja e BE-së është aktualisht rreth 88% e kapacitetit – mbi objektivin e saj prej 80%.
Ai gjithashtu paralajmëroi Evropën se duhet të sigurojë që rezervat e gazit të mos bien nën 33% këtë dimër, në mënyrë që të ketë energji të mjaftueshme nëse ka një periudhë të papritur të motit të ftohtë.
Masat e kursimit të energjisë shtëpiake – duke përfshirë uljen e termostateve me 1°C dhe uljen e temperaturave të bojlerit – do të ndihmonin në rritjen e niveleve të ruajtjes së gazit në Evropë, tha IEA.
Këto masa duhet të koordinohen me minimizimin e djegies së gazit në sektorin energjetik të BE-së dhe uljen e përdorimit të gazit në ndërtesa, tha grupi.
“Analiza jonë tregon se mbajtja e niveleve të përshtatshme të ruajtjes deri në fund të sezonit të ngrohjes – në 33% të kapacitetit të tyre të ruajtjes së punës si minimum – do të jetë vendimtare për një dimër të parrezikshëm dhe të sigurt,” shkroi IEA.
“Nivelet e ruajtjes nën këtë prag mund të mos jenë të mjaftueshme për të trajtuar një periudhë të ftohtë që ndodh në fund të sezonit të ngrohjes, e ngjashme me atë me të cilën u përball Europa në mars 2018.”
Shkurtimet e furnizimit me gaz rus
Vetëm një rrjedhje gazi rus po arrin ende në tubacionet përmes Ukrainës në Sllovaki dhe përmes Detit të Zi përmes Turqisë në Bullgari. Dy rrugë të tjera, nën Detin Baltik për në Gjermani dhe përmes Bjellorusisë dhe Polonisë, janë mbyllur.
Udhëheqësit evropianë thonë se ulja e gazit rus është shantazh që synon të ushtrojë presion mbi qeveritë për mbështetjen e tyre ndaj Ukrainës dhe sanksionet kundër Moskës.
Gazsjellësi Nord Stream 1, i cili transporton gaz nga Rusia në Evropë, u mbyll për një kohë të pacaktuar përpara se të zbuloheshin një numër rrjedhjesh në të në Detin Baltik.
Tubacioni nënujor u dëmtua nga shpërthimet nënujore që qeveritë evropiane thonë se janë sabotim. Rusia ka mohuar çdo përgjegjësi.
Rrjedhje u gjetën gjithashtu në gazsjellësin Nord Stream 2, i cili duhej të vihej në qarkullim këtë vit, por nuk u bë kurrë pasi Gjermania refuzoi ta certifikonte.
Moska ka lënë të kuptohet për kërcënimet për të ndërprerë atë që ka mbetur nga furnizimet e saj me gaz natyror në Evropë.
Të martën e kaluar, Gazprom, firma shtetërore ruse e energjisë, tha se mund të vendosë sanksione ndaj kompanisë shtetërore të gazit të Ukrainës për një mosmarrëveshje ligjore, e cila ka të ngjarë të rezultojë në mbylljen e furnizimeve.
Qeveritë dhe bizneset evropiane kanë kompensuar pjesën më të madhe të mungesës ruse duke blerë furnizime të shtrenjta të gazit natyror të lëngshëm, i cili vjen me anije nga vende të tilla si SHBA dhe Katari.
Ata kanë siguruar gjithashtu furnizim të rritur me tubacione nga Norvegjia dhe Azerbajxhani.
Të shtunën, Bullgaria hapi një lidhje gazi natyror me Greqinë që u përshëndet nga presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen.
“Ky tubacion ndryshon situatën e sigurisë energjetike për Evropën. Ky projekt do të thotë liri”, tha von der Leyen.
Komisioni Evropian ka zotuar rreth 250 milionë euro për financimin e projektit, shtoi ajo.
Dimri i kursimit të energjisë në Evropë
Javën e kaluar, ministrat e energjisë të BE miratuan një paketë masash emergjente për të frenuar rritjen e faturave të energjisë elektrike dhe për të koordinuar përgjigjet e shteteve anëtare ndaj krizës energjetike.
Paketa, e negociuar në më pak se një muaj, përfshin kursime të detyrueshme të energjisë, një kufi mbi të ardhurat e tepërta të tregut dhe një taksë për të kapur fitimet e tepërta të korporatave.
Marrëveshja erdhi pasi inflacioni në eurozonë arriti në shifra dyshifrore – 10% – për herë të parë në historinë e monedhës së vetme, i nxitur kryesisht nga rritja e faturave të energjisë.
Të tre masat janë të kufizuara në kohë dhe mbulojnë:
- Një plan në mbarë BE-në për të futur kursime të energjisë: një objektiv i detyrueshëm prej 5% gjatë orëve të pikut, kur gazi luan një rol më të madh në përcaktimin e çmimeve, dhe një reduktim vullnetar prej 10% në kërkesën e përgjithshme për energji elektrike.
- Kufiri i të ardhurave të tepërta të prodhuara nga termocentralet që nuk përdorin gaz për të prodhuar energji elektrike, si energjia diellore, era, bërthamore, hidrocentralet dhe linjiti. Kapaku do të jetë uniform dhe do të vendoset në 180 € për megavat-orë. Të gjitha të ardhurat që tejkalojnë barrierën do të mblidhen nga qeveritë.
- Një mekanizëm solidariteti për të kapur pjesërisht fitimet e tepërta të realizuara nga kompanitë e karburanteve fosile (naftë bruto, gaz, qymyr dhe rafineri). Autoritetet do të jenë në gjendje të vendosin një taksë prej 33% mbi fitimet e realizuara nga këto kompani në vitin fiskal 2022 – por vetëm nëse fitimet përfaqësojnë një rritje prej 20% krahasuar me mesataren që nga viti 2018.
Udhëheqësit e BE-së kanë premtuar të prezantojnë masa të mëtejshme të kursimit të energjisë për t’u marrë me furnizimet më të ulëta të gazit.
“Sot BE-ja arriti të japë rezultate,” tha Jozef Síkela, ministër i Republikës Çeke për industrinë dhe tregtinë, i cili mban presidencën e rradhës të Këshillit të BE.
“Kemi përfunduar një pjesë tjetër të enigmës, por definitivisht jo të fundit”, shtoi Síkela. “Kjo është një zgjidhje e menjëhershme.”
Burimi: Euronews
