Njerëzit në mbarë botën kanë gjasa të humbasin 50 deri në 58 orë gjumë në vit deri në vitin 2099 për shkak të krizës klimatike, zbuloi një studim i ri.
Studiuesit përdorën shirita dore me përshpejtues të brendshëm për të matur kohëzgjatjen e gjumit dhe kohën e gjumit në mbi 47,000 të rritur në 68 vende për një mesatare prej gjashtë muajsh për një studim të botuar në revistën One Earth.
Të rriturit duhet të flenë shtatë deri në nëntë orë, sipas Fondacionit Kombëtar të Gjumit. Gjasat për të fjetur më pak se shtatë orë gjumë u rritën me 3.5% nëse temperaturat minimale jashtë natës kalonin 25 gradë Celsius krahasuar me temperaturën bazë prej 5 deri në 10 gradë Celsius, zbuloi studimi.
“Humbja prej 3.5% e gjumit mund të duket fillimisht si një numër i vogël, por kjo shtohet,” tha Alex Agostini, pedagog në departamentin e drejtësisë dhe shoqërisë në Universitetin e Australisë Jugore në Adelaide. Ajo nuk ishte e përfshirë në studim.
Kur të rriturit nuk marrin sasinë e rekomanduar të gjumit, ata mund të kenë probleme me përqendrimin, tha Agostini. Efektet afatgjata mund të përfshijnë një rrezik të shtuar të disa shqetësimeve shëndetësore si sëmundjet kardiovaskulare dhe gastrointestinale, tha ajo.
“Shumë prej nesh kanë qendruar gjithë natën zgjuar në një fazë të jetës sonë – imagjinoni ta bëni këtë tetë herë. Si do të ndiheshit?” ka thënë Agostini.
Një natë e vetme mbi 30 gradë Celsius redukton kohën e gjumit me rreth një çerek orë për person, tha autori kryesor i studimit Kelton Minor, kandidat për doktoraturë në Qendrën e Kopenhagës për Shkencën e të Dhënave Sociale në Universitetin e Kopenhagës.
Megjithatë, të moshuarit humbën dyfishin e sasisë së gjumit për shkallë të ngrohjes në krahasim me të rriturit e rinj ose të moshës së mesme. Për më tepër, humbja e gjumit ishte tre herë më e madhe për të moshuarit në zonat me të ardhura më të ulëta krahasuar me zonat me të ardhura më të larta, tha ai. Gratë ishin gjithashtu rreth 25% më të prekura nga temperaturat në rritje sesa burrat, shtoi Minor.
Mundësi e ulët për t’u përshtatur me nxehtësinë
Studiuesit gjetën gjithashtu prova se njerëzit që jetojnë në klimat më të ngrohta humbin më shumë gjumë për shkallë krahasuar me ata në klimat më të ftohta dhe se njerëzit janë më të mirë në përshtatjen në klimat më të ftohta sesa në ato më të nxehta. Kjo humbje më e madhe e gjumit në vendet më të ngrohta sugjeroi që njerëzit nuk mund të përshtaten lehtësisht me temperaturat më të ngrohta, tha Minor.
Ndërsa temperaturat vazhdojnë të rriten për shkak të ngrohjes globale, Minor parashikoi se humbja e gjumit do të rritet me një ritëm më të shpejtë në rajonet që tashmë përballen me klimë të nxehtë krahasuar me ato që nuk e bëjnë këtë.
Njerëzit dukej se nuk i përshtateshin as të nxehtit: Sasia e gjumit që merrnin njerëzit në muajin e parë të verës kur njerëzit ishin më pak të njohur me nxehtësinë dhe muaji i fundit i verës kur njerëzit ishin më të njohur me të, tregoi se ata humbën pothuajse të njëjtën sasi gjumi, sipas Minor.
Kjo ngjashmëri në humbjen e gjumit tregoi se njerëzit nuk mund të përshtaten me temperaturat më të larta me kalimin e kohës, tha ai. Për më tepër, rezultatet treguan se njerëzit nuk duket se e rikuperojnë gjumin që humbën gjatë një nate të ngrohtë në dy javët pas një rritjeje të temperaturës, tha Minor.
Kostoja e temperaturave më të larta
Njerëzit kalojnë rreth një të tretën e jetës së tyre në gjumë, megjithatë një numër në rritje i njerëzve nuk flenë mjaftueshëm, tha Minor. Një e treta e të rriturve në Shtetet e Bashkuara raportojnë se zakonisht flenë më pak se shtatë deri në nëntë orë të rekomanduara, sipas Qendrave të SHBA për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.
“Shumë prej nesh tashmë nuk flenë mjaftueshëm dhe kontributi i çështjeve të gjumit që lidhen me ngrohjen globale mund të ketë pasoja reale për shëndetin dhe mirëqenien tonë,” tha Agostini përmes emailit.
Kur njerëzit fillojnë të flenë, temperatura e tyre e trupit bie, tha ajo. Kur temperatura përreth është më e ngrohtë, e bën më të vështirë ftohjen, gjë që mund të ndikojë në aftësinë për të fjetur, shpjegoi ajo.
Ajri i kondicionuar mund t’i lejojë njerëzit të përshtaten me temperaturat më të ngrohta, por nuk është një zgjidhje e besueshme dhe afatgjatë, tha Agostini.
Njerëzit që jetojnë në vendet me të ardhura më të ulëta kanë më pak akses në ajër të kondicionuar, gjë që mund të rrisë ndarjen e barazisë, tha Minor.
Përveç kësaj, kondicionerët çlirojnë emetimet e gazeve serrë, të cilat natyrisht rrisin ngrohjen globale, tha Agostini.
“Zgjidhja më e madhe dhe më e mirë e problemit është përdorimi i planifikimit të ndërtesave miqësore me mjedisin dhe zbatimi i ndryshimeve të tjera për të përmirësuar çështjen e ngrohjes globale,” tha ajo.
Burimi: CNN
