Një epokë e re e astronomisë ka filluar.
NASA publikoi të martën një grup të plotë imazhesh dhe të dhënash nga teleskopi hapësinor James Webb, duke ofruar një vështrim të parë tërheqës mbi misteret kozmike që mund të zgjidhen në vitet në vijim nga observatori hapësinor më i madh dhe më i fuqishëm i njerëzimit.
Midis imazheve të publikuara rishtazi janë pamjet befasuese të një grupi të largët galaktikash të quajtur Quintet i Stephan-it që u zbulua në 1877, një çerdhe yjore e quajtur Mjegullnaja Carina që pret shumë yje që janë disa herë më të mëdhenj se dielli dhe Mjegullnaja e Unazës Jugore një guaskë e madhe gazi në zgjerim rreth një ylli që po vdes.
“Çdo imazh është një zbulim i ri dhe secila do t’i japë njerëzimit një pamje të universit që nuk e kemi parë kurrë më parë,” tha administratori i NASA-s Bill Nelson gjatë një eventi të mbajtur në Qendrën e Fluturimeve Hapësinore Goddard për të prezantuar imazhet.
Publikimi i shumëpritur i imazheve të para të teleskopit Webb vjen pasi NASA dhe Shtëpia e Bardhë i dhanë publikut një shikim të vogël një ditë më herët, duke zbuluar një pamje mahnitëse të kapur të një pjese qielli të tejmbushur me galaktika të ndritshme.
E ashtuquajtura “pamje e fushës së thellë” tregoi grupime masive galaktikash në plan të parë që po zmadhojnë dhe shtrembërojnë dritën nga objektet qiellore më të zbehta dhe shumë më të largëta pas tyre.
Ai imazh, së bashku me serinë e plotë të publikuar të martën nga agjencia hapësinore, lë të kuptohet për fuqinë e madhe dhe aftësitë e pashembullta të teleskopit Webb prej 10 miliardë dollarësh. Shkencëtarët kanë thënë se observatori, i cili do të jetë në gjendje të shohë më thellë në hapësirë dhe në detaje më të mëdha se çdo teleskop që ka dalë përpara tij, mund të revolucionarizojë të kuptuarit njerëzor të universit.
Publikimi i kësaj jave përfshinte spektrin e parë të një ekzoplaneti të teleskopit Webb, që tregon dritën e emetuar në gjatësi vale të ndryshme nga WASP-96b, një planet jashtë sistemit tonë diellor që u zbulua në vitin 2014. WASP-96b, ndodhet më shumë se 1000 vite dritë larg nga Toka, ka afërsisht gjysmën e masës së Jupiterit dhe është i përbërë kryesisht nga gazi, sipas NASA-s.
Ndërsa WASP-96b është shumë i nxehtë dhe ndodhet shumë afër yllit të tij mëmë për t’u konsideruar i banueshëm, spektri i Webb zbuloi praninë e avullit të ujit në atmosferën e planetit.
Vëzhgimet e Webb-it të ekzoplaneteve, duke përfshirë instrumente mjaft të ndjeshëm për të studiuar gjurmët kimike të gishtërinjve të atmosferës së tyre, mund të ndihmojnë në drejtimin e kërkimit të jetës së mundshme përtej Tokës.
Teleskopi Webb, një bashkëpunim midis NASA-s, Agjencisë Evropiane të Hapësirës dhe Agjencisë Kanadeze të Hapësirës, u nis në hapësirë më 25 dhjetor 2021. Pasi kaluan më shumë se gjashtë muaj duke testuar dhe konfiguruar instrumentet e ndryshme të anijes kozmike, zyrtarët e NASA-s thanë se operacionet shkencore të observatorit janë tani gati për të filluar me zell.
Anija kozmike, e cila ka madhësinë e një fushe tenisi, është e pajisur me “sy” infra të kuq që mund të depërtojnë përmes pluhurit dhe gazit që përndryshe mund t’i bëjnë disa yje, galaktika dhe objektiva qiellorë të pazbulueshëm. Si i tillë, teleskopi pritet të sigurojë pamjet e para të llojit infra të kuqe të universit dhe të kapë disa objekte kozmike të paparë kurrë më parë.
Teleskopët si Webb në thelb mund të shikojnë përsëri në historinë e universit sepse kërkon kohë që drita të udhëtojë nëpër hapësirë. Kjo do të thotë se drita e zbuluar nga Webb nga galaktikat më të largëta në kozmos ofron një pasqyrë të universit siç ishte miliarda vjet më parë.
I cilësuar si pasardhësi i teleskopit hapësinor Hubble, Observatori Webb është projektuar për të studiuar yjet dhe galaktikat më të hershme në univers. Studiuesit kanë thënë se Webb mund të zhbllokojë misteret që nga 100 milionë vjet pas Big Bengut – vëzhgime që mund të ndihmojnë astronomët të kuptojnë se si u krijua universi modern.
Burimi: CNBC