Në fillim të këtij muaji, më shumë se 3,300 punëtorë në 70 kompani në Mbretërinë e Bashkuar filluan një provë gjashtëmujore të një jave pune katërditore. Qëllimi i tij është të provojë se ju mund të ulni stresin dhe të përmirësoni mirëqenien, pa ndikuar në produktivitetin.
Por kur bëhet fjalë për mirëqenien, stresin e punës dhe bisedat për orarin e punës, psikoterapistit Daniel Fryer shpesh i kujtohet një studim që arriti në përfundimin se ne duhet të punojmë vetëm tetë orë në javë.
Po, e lexuat mirë.
Studimi i vitit 2019, i publikuar në Social Science & Medicine, zbuloi se të punosh vetëm tetë orë në javë ishte e mjaftueshme për të përfituar përfitimet e mirëqenies së punësimit dhe se lumturia dhe mirëqenia nuk rriteshin krahas orëve. E thënë thjesht, njerëzit që punonin tetë orë në javë ndiheshin po aq të lumtur sa ata që punonin një javë të plotë dhe mendonin se kontributet e tyre në shoqëri ishin po aq domethënëse.
E megjithatë, në shumicën e vendeve të botës së zhvilluar, kultura mbizotëruese është se ju duhet të punoni standardin 40 orë (ose më shumë) në mënyrë që të ndiheni të lumtur, të kënaqur me jetën tuaj dhe (në fund të javës) të ndiheni se në njëfarë mënyre po jepni atë kontribut të vlefshëm.
Studimi ishte i madh. Ai përdori të dhëna nga Studimi Longitudinal i Shtëpive në Mbretërinë e Bashkuar, i cili përmbante informacione për më shumë se 80,000 njerëz. Studiuesit shikuan se si ndryshimet në numrin e orëve që njerëzit punonin ndikuan në shëndetin mendor me kalimin e kohës dhe pyetën se në çfarë pike përmirësohej mirëqenia e një personi. Në thelb, pas atij turni tetë orësh, mirëqenia u ul dhe puna më shumë nuk e rriti atë me ndonjë masë të konsiderueshme.
“Është si të marrësh vitaminë C,” tha autori kryesor dhe sociologia Daiga Kamerade, “ne të gjithë kemi nevojë për një dozë të caktuar, por marrja e saj më shumë se sa duhet nuk sjell ndonjë përfitim shtesë shëndetësor dhe marrja e sasive tepër të mëdha në fakt mund të ketë një efekt të dëmshëm.”
Autorët argumentuan se me përhapjen e teknologjisë, orë të tilla të shkurtra pune jo vetëm që janë të mundshme, por edhe të nevojshme. Dhe përpara se të talleni me idenë, mund të dëshironi të merrni në konsideratë ekonomistin britanik John Maynard Keynes, i cili, në vitin 1929, parashikoi se punëtorët e së ardhmes do të punonin vetëm 15 orë në javë për shkak të përparimeve në teknologjinë në fjalë. Dhe 22 vjet më parë, biofizikani dhe ekologu teorik i MIT Erik Rauch parashikoi se për shkak të përmirësimeve teknologjike, një punëtori sot do t’i duhej të punonte vetëm 11 orë në javë për të bërë aq sa 40 orë në 1950.
Nocionet e një jave 40-orëshe janë po aq të rrënjosura sa kanë qenë ndonjëherë. Kundërshtarët e studimeve katërditore të javës së punës janë legjion. E megjithatë, çdo nocion se sa orë duhet të “supozohet” të punojmë nuk është vetëm një anakronizëm, por edhe një kthim prapa në shekullin e nëntëmbëdhjetë, jo më pak.
Dita tetë-orëshe ose java 40-orëshe ishte një lëvizje shoqërore që luftonte për t’u larguar nga teprimet dhe abuzimet që i nënshtroheshin punëtorëve të kohës. Megjithëse dita tetë-orëshe filloi në Spanjën e shekullit të 16-të, lëvizja moderne daton në Revolucionin Industrial (ku dita e punës mund të varionte nga 10 në 16 orë).
Në vitin 1817, prodhuesi dhe filantropisti i tekstileve nga Uellsi, Robert Owen, shpiku sloganin “tetë orë punë, tetë orë çlodhje, tetë orë pushim“, si një reagim kundër modeleve të punës të krijuara për të mbajtur fabrikat në funksion ditën dhe natën. Dhe kështu, lindi nocioni i një jave pune 40-orëshe. Dhe ne kemi qenë të mbërthyer me të që atëherë.
Në fakt, shumë njerëz në mbarë botën punojnë shumë më gjatë se kaq, prandaj stresi i punës është shkaku numër një i mungesës së stafit. Aq shumë për atë çlirim teknologjik të parashikuar.
Por të kthehemi në javën e punës katërditore. Piloti, i cili zgjat gjashtë muaj, është organizuar nga Java 4 Ditore Globale në partneritet me qendrën e mendimit Autonomy, Fushata 4 Ditore e Javës, së bashku me studiues në Universitetin e Kembrixhit, Universitetin e Oksfordit dhe Kolegjin e Bostonit.
Prova bazohet në një model 100:80:100, që do të thotë se punëtorët do të marrin 100 për qind të pagës për 80 për qind të kohës, në këmbim të ruajtjes së produktivitetit 100 për qind.
Juliet Schor, një profesore e sociologjisë në Kolegjin e Bostonit dhe studiuese kryesore në pilotin (i cili do të dalë së shpejti në Spanjë dhe Skoci), e përshkroi atë si një provë historike. “Ne do të analizojmë sesi punonjësit reagojnë ndaj një dite shtesë pushimi, për sa i përket stresit dhe djegies, kënaqësisë në punë dhe jetë, shëndetit, gjumit, përdorimit të energjisë, udhëtimit dhe shumë aspekte të tjera të jetës,” tha ajo.
Stresi i punës dhe mirëqenia në vendin e punës janë fusha me interes, ndaj presim me padurim rezultatet e pilotit. Ndërkohë, hidhini një vështrim të gjatë orarit tuaj të punës: a doni të punoni dy orë në ditë, katër ditë të javës, ose me dy turne katër orëshe, dy herë në javë, apo doni të bëni gjithçka në vetëm një ditë dhe të keni gjashtë ditë për të bërë çfarë të doni?
Nëse do të ishte e mundur.
Burimi: Psychology Today
