Çmimet e ushqimeve kanë qenë në rritje gjatë muajve të fundit. Dhe orizi, një ushqim kryesor në pjesën më të madhe të Azisë, mund të jetë i radhës, thanë vëzhguesit e industrisë.
Çmimet e shumë ushqimeve, duke filluar nga gruri dhe drithërat e tjera e deri te mishi dhe vajrat, janë rritur. Kjo është nxitur nga një mori faktorësh, duke përfshirë rritjen e kostos së plehrave dhe energjisë në vitin e kaluar, si dhe nga lufta Rusi-Ukrainë.
Ndalimet e eksportit të ushqimit ose ndërprerjet serioze kanë përfshirë ato nga India (gruri), Ukraina (gruri, tërshëra dhe sheqeri, ndër të tjera) dhe Indonezia (vaji i palmës).
Orizi mund të jetë i radhës. Indeksi i Çmimeve të Ushqimit të Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë tashmë tregon se çmimet ndërkombëtare të orizit po rriten për të pestin muaj radhazi për të arritur nivelin më të lartë në 12 muaj, sipas të dhënave më të fundit të majit të publikuara javën e kaluar.
Për të qenë të sigurt, prodhimi i orizit është ende i bollshëm, thanë ekspertët. Por rritja e çmimeve të grurit, dhe kostot përgjithësisht më të larta të bujqësisë, do t’i bëjnë çmimet e orizit të vlejnë për t’u monitoruar më pas.
“Ne duhet të monitorojmë çmimet e orizit në vijim, sepse rritja e çmimeve të grurit mund të çojë në një zëvendësim të orizit, rritje të kërkesës dhe ulje të stoqeve ekzistuese,” tha Sonal Varma, kryeekonomist në bankën japoneze Nomura.
Rreziku i proteksionizmit
Masat proteksioniste “në të vërtetë përkeqësojnë presionet e çmimeve në nivel global për arsye të ndryshme”, tha ajo për “Street Signs Asia” të CNBC. Kostot e ushqimit dhe plehrave për bujqësinë tashmë po rriten dhe çmimet e energjisë po shtojnë kostot e transportit të mallrave, shtoi ajo.
“Pra, ekziston rreziku që ne të shohim më shumë proteksionizëm nga vendet,” tha Varma.
Megjithatë, ajo pohoi se rreziqet për orizin janë ende të ulëta pasi inventarët globalë të orizit janë të bollshëm dhe të korrat në Indi pritet të jenë të mira këtë verë.
Vendet kryesore prodhuese të orizit
Lufta e Rusisë kundër Ukrainës ka rritur çmimet e grurit. Të dy vendet janë eksportuesit kryesorë të grurit dhe pushtimi i Rusisë ka ndërprerë bujqësinë dhe ka bllokuar eksportet e grurit nga vendi. Çmimet e grurit janë rritur më shumë se 50% që një vit më parë.
Vetëm të hënën e javës së kaluar, ato u rritën me 4% pasi ushtria ruse shkatërroi një nga terminalet më të mëdhenj të eksportit të grurit të Ukrainës, sipas Reuters, duke cituar autoritetet ukrainase.
Tajlanda dhe Vietnami ishin në bisedime për një marrëveshje për të rritur çmimin e eksporteve të tyre të orizit, sipas një raporti të Reuters duke cituar një zyrtar të qeverisë tajlandeze në fund të majit.
Katër eksportues i thanë Reuters se tregtarët e orizit kanë blerë më shumë oriz indian në dy javët e fundit, sipas një raporti të 6 qershorit.
“Tani për tani, unë do të shqetësohem shumë më tepër nga India që do të ndalojë eksportin e orizit në javët e ardhshme – pasi ata po mendonin për grurin dhe sheqerin,” tha për CNBC David Laborde, studiues i lartë në Institutin Ndërkombëtar të Kërkimeve të Politikave Ushqimore. .
India dhe Kina janë dy prodhuesit kryesorë në botë të orizit, duke zënë më shumë se gjysmën e totalit global, sipas Forumit Ekonomik Botëror. Vietnami është i pesti më i madhi, ndërsa Tajlanda është në vendin e gjashtë.
India vendosi ndalime të eksportit të grurit në maj, duke përmendur nevojën “për të menaxhuar sigurinë e përgjithshme ushqimore të vendit”. Ai gjithashtu vendosi kufizime për sheqerin vetëm disa ditë pas ndalimit të grurit.
Shumë mbi nivelet para pandemisë
Indeksi i çmimeve të ushqimit të OKB-së tregoi se çmimet tani janë 75% mbi nivelet para pandemisë, tha Frederique Carrier, drejtoreshë menaxhuese dhe drejtuese e strategjisë së investimeve për RBC Wealth Management.
“Mungesat e fuqisë punëtore të lidhura me pandeminë dhe pushtimi i Rusisë në Ukrainë e kanë përkeqësuar situatën duke kufizuar furnizimin me ushqime dhe duke i rritur çmimet e energjisë edhe më tej”, shkroi ajo në një raport të qershorit.
Burimi: CNBC
