Ka disa fobi të cilat edhe pse ende pak të njohura, mund të shkaktojnë pasoja të rënda për ata që vuajnë prej tyre. Një nga këto, gjithnjë e më e rëndësishme, me shpenzimet në rritje me të cilat duhet të përballemi në ditët e sotme, është krometofobia. Pra frika e paarsyeshme për të shpenzuar paratë dhe ankthi se do mbarojnë.
Një fobi që çon në izolim dhe kufizimin e çdo aktiviteti dhe eksperience në minimum, për të shmangur situatën e detyrimit për të shpenzuar.
Çfarë është krometofobia?
Krometofobia është një fobi që nuk njihet si çrregullim ose patologji nga OBSH (Organizata Botërore e Shëndetësisë), por mund të kategorizohet midis fobive specifike që Manuali Diagnostik dhe Statistikor i Çrregullimeve Mendore (DSM-5) përcakton si: frika e vazhdueshme, e paarsyeshme, intensive (fobi) që lidhet me situata, rrethana ose objekte specifike.
Shkaqet dhe origjina e krometofobisë
Psikologjia nuk ka zbuluar shkaqe të qarta të krometofobisë. Në fakt, mund të ketë arsye të ndryshme në origjinën e një fobie. Shpesh, njerëzit kushtëzohen nga përvoja negative ose trauma me objektin e frikës. Në fakt, në shumë raste krometofobia mund të jetë rezultat i përvojave me paratë që kanë shkaktuar një problem apo traumë.
Një person i prekur nga frika e shpenzimit të parave mund të ketë pësuar një grabitje në të kaluarën, ose të ketë pasur probleme të rënda ekonomike.
Në disa raste, krometofobia buron nga një prirje e thjeshtë për të kursyer, e cila kthehet në një fobi të vërtetë. Sapo fillon frika, në tru ndodhin ndryshime, të cilat përforcojnë sjelljen e mosshpenzimit të parave, e cila nga ana tjetër përforcon fobinë dhe ankthin që vjen nga përballja me shpenzimet financiare.
Simptomat dhe manifestimet
Krometofobia, si të gjitha fobitë, ka manifestime që zbulohen jo vetëm në nivel psikik dhe mendor, por edhe fiziologjik.
Fobitë dhe frika zakonisht kanë efekte psikosomatike, që do të thotë se, për të zgjidhur problemet fizike dhe për të shmangur pasojat, madje edhe ato paaftësuese në jetën e përditshme, duhet gjetur një kurë para së gjithash në planin psikologjik.
Cilat janë simptomat?
ankthi;
ndryshimet e humorit;
çrregullime të gjumit;
në raste më të rënda, depresioni.
Duke mbetur në nivelin mendor, ata që vuajnë nga krometofobia mund të shfaqin simptoma edhe në nivel njohës, me mendime jashtëzakonisht negative dhe irracionale që lidhen me paratë, shenja zhgënjimi dhe zemërimi për të mos pasur kontroll të situatës.
Simptomat fiziologjike
Në nivel fizik dhe fiziologjik, shfaqen disa shenja kur të sëmurët gjenden në situatën e shpenzimit të parave, të zakonshme për fobitë e ndryshme:
takikardi, rrahje të shpejtë të zemrës;
presioni i rritur i gjakut;
vështirësi në frymëmarrje, ndjenja e gulçimit dhe vështirësi në frymëmarrje;
djersitje e shtuar;
nauze ose dhimbje stomaku;
dhimbje muskulore.
Pasojat dhe rreziqet
Përveç simptomave psikofizike që mund të shfaqen tek një person që vuan nga krometofobia, janë pasojat në jetën e përditshme ato që shkaktojnë më shumë shqetësim. Të kesh frikë dhe ankth për shpenzimin e parave do të thotë gjithashtu të mos jesh në gjendje të dallosh shpenzimet e nevojshme, mallrat parësore, nga shpenzimet e tjera që mund të heqësh dorë. Kjo mund të çojë në pasoja serioze në cilësinë e jetës së një personi dhe madje edhe në probleme shëndetësore.
Një nga sakrificat e para të atyre që vuajnë nga krometofobia është jeta shoqërore: shpenzimet për të ngrënë, për të luajtur, për të shkuar në palestër, për të shkuar në evente me miqtë apo familjarët, për pushime, janë të gjitha taksat që duhen paguar.
Përveç kësaj, frika disproporcionale e shpenzimit të parave nuk kuptohet nga të gjithë dhe mund të çojë në probleme dhe debate me të tjerët, madje edhe me të dashurit, apo në vendin e punës. Një nga pasojat më të frikshme, si për shkak të simptomave, ashtu edhe për pasojat në jetën e përditshme dhe marrëdhëniet, është izolimi, i cili mund të dëmtojë shumë njerëzit, duke shkaktuar gjithashtu fillimin e varësive dhe abuzimeve me drogën.
A mund të kurohet krometofobia?
Ashtu si të gjitha fobitë, krometofobia duhet të trajtohet kryesisht nga pikëpamja psikologjike dhe emocionale. Ju mund të mësoni llojin më të përshtatshëm të terapisë për të menaxhuar më mirë fobinë.
Marrë nga Tirana Post
