Me sulmin e paprovokuar të Vladimir Putin kundër Ukrainës, analistët politikë tani po rivlerësojnë marrëdhënien e gjatë dhe thellësisht të ndërlikuar që lideri rus kishte me ish-kancelaren gjermane Angela Merkel dhe se si Moska arriti të mbajë kaq shumë ndikim mbi pjesën tjetër të Evropës.
Ish-udhëheqësja gjermane ishte e njohur për të folurin rusisht dhe për mbajtjen e lidhjeve diplomatike me Putinin. Gjithashtu gjatë mandatit të saj Gjermania rriti lidhjet e saj energjetike me Moskën dhe mbajti shpenzimet e saj për mbrojtjen kombëtare në minimum.
Por, pushtimi rus i Ukrainës tani ka çuar në një ndryshim dramatik në politikën gjermane.
“Ndryshimet e forta të politikave të kancelarit të ri Olaf Scholz janë një mohim i fortë i thelbit të politikës së jashtme ekonomike të Merkelit“, tha për CNBC përmes emailit Jacob Kirkegaard, një bashkëpunëtor i lartë në institutin gjerman Marshall Fund.
“Politika e jashtme ekonomike e Gjermanisë nuk bazohet më në “Rusia të jetë një aktore e orientuar drejt stabilitetit”, por në vend të kësaj një fuqi imperialiste agresive”, shtoi Kirkegaard.
Scholz njoftoi ndalimin e tubacionit të gazit Nord Stream 2 pas lëvizjes së parë ushtarake të Rusisë në dy rajone separatiste të Ukrainës në fund të shkurtit. Nord Stream 2, i cili filloi të ndërtohej në vitin 2018 gjatë kancelarit të Merkelit, shihet si një projekt i diskutueshëm që kishte për qëllim të sillte gaz shtesë nga Rusia në Gjermani nëpërmjet Detit Baltik, duke lundruar rreth qarqeve si Ukraina dhe Polonia.
“Dështimi i madh” i Merkelit nuk ishte përmbysja e atyre lidhjeve ekonomike dhe projekteve energjetike në vazhdën e aneksimit të paligjshëm të Krimesë nga Moska në 2014, tha Daniela Schwarzer, drejtore ekzekutive për Evropën dhe Euroazinë në institutin e mendimit të Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur.
Në fakt, Merkel e mbajti në vend mbështetjen e saj për tubacionin e gazit, pavarësisht shqetësimeve nga Ukraina dhe vende të tjera, veçanërisht nga SHBA.
Kancelaria gjermane nuk ishte menjëherë e disponueshme për koment kur u kontaktua nga CNBC të hënën.
Importet e gazit të Gjermanisë nga Rusia arritën në rreth 36% të totalit të saj në vitin 2010, e cila u rrit në një pjesë afërsisht 65% deri në vitin 2020, sipas shifrave nga Eurostat.
Alberto Alemanno, profesor i së drejtës së BE-së në H.E.C. Paris Business School, tha: “Asnjë vend tjetër nuk e ka minimizuar qëndrimin rebel të Rusisë ndaj rendit botëror si Gjermania e Merkelit”.
“Është Nord Stream 2 ai që mishëron qasjen qetësuese të Merkelit ndaj Rusisë, deri në atë pikë sa sot mishëron gjithçka që ishte e gabuar me qëndrimin e Gjermanisë ndaj Rusisë. Duke vendosur një marrëdhënie të panevojshme ndërvarësie me Vladimir Putinin, Gjermania e Merkelit e bëri atë më të fortë duke dobësuar të gjithë Evropën dhe NATO-n,” shtoi Alemanno.
Scholz fillimisht u shfaq i kujdesshëm me qëndrimin e tij ndaj Nord Stream 2 që kur mori pushtetin në dhjetor. Megjithatë, ndërsa tensionet me Rusinë u përkeqësuan, ai njoftoi një ndalim të certifikimit të gazsjellësit, siç prisnin shumë analistë të zhvillimeve
Kohët e fundit, ndërsa Rusia përparoi pushtimin e saj në Ukrainë, Scholz tha se Berlini do të dërgonte armë në Ukrainë dhe do të rriste investimet e qeverisë në mbrojtje. Lëvizja sinjalizoi një ndryshim të madh në një politikë gjermane të mbrojtjes që ka qenë në fuqi që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, e cila pengoi eksportimin e armëve të prodhuara në vend në zonat e konfliktit.
“Merkel shpenzoi pak”, tha Schwarzer, si ndaj NATO-s dhe BE-së. “Një pjesë e parave [të reja] nuk është një strategji e re, por njohja se ne duhet të bëjmë më shumë,” tha ajo, duke vënë në dukje se ushtria gjermane është “në gjendje të keqe”.
Dera e hapur për refugjatët
Por ka një fushë ku trashëgimia e Merkelit është ende e paprekur: mirëpritja e refugjatëve. Merkel do të kujtohet gjithmonë për qëndrimin e saj në vitin 2015 në kulmin e një fluksi masiv refugjatësh në Evropë, kur ajo zbatoi një politikë të dyerve të hapura për ata që ikin nga lufta nga vende si Siria.
“Pozicioni shumë i qartë dhe i hapur i Merkelit ndaj refugjatëve sirianë çoi në një angazhim të fortë shoqëror në Gjermani,” tha Schwarzer nga Fondacionet e Shoqërisë së Hapur, duke shtuar se kjo politikë tani po mbështet edhe pritjen e refugjatëve ukrainas.
Sipas Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Refugjatët, më shumë se 2 milionë njerëz kanë ikur tani nga Ukraina. Edhe pse ata po mbërrijnë kryesisht në vendet më afër Ukrainës, disa janë zhvendosur gjithashtu në Gjermani, ku vendasit kanë ofruar strehim dhe mbështetje.
Më gjerësisht, Schwarzer tha gjithashtu se kishte një pjesë tjetër të trashëgimisë së Merkelit ende shumë të paprekur. Merkel, e cila u rrit në Gjermaninë Lindore komuniste, u pa si udhëheqësja de-fakto e Perëndimit gjatë mandatit të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë, me kritikët që theksuan se pozicioni i Amerikës në skenën globale u zvogëlua disi me Trump si president.
Schwarzer tha se Scholz ka ndërtuar mbi këtë ide, duke thënë se ai “thotë të njëjtat gjëra, por në një mënyrë më konkrete”. “Kjo ndjenjë përgjegjësie është një vazhdimësi,” shtoi ajo.
Burimi: CNBC
