Dritat e ndritshme të qytetit të madh po bëjnë që lulet të lulëzojnë para kohe, tregon një studim i ri.
Një akademik zbuloi se pemët mbijnë më herët në qytetet amerikane në krahasim me zonat rurale, me gjasë për shkak të dritës artificiale nga dritat e rrugëve, tabelat dhe më shumë.
Drita artificiale ndryshon shumë ciklin e rregullt ditë-natë nga i cili varen bimët, por shpesh neglizhohet kur autoritetet zhvillojnë strategji ndriçimi për rrugët e qytetit.
Pemët që mbijnë shumë herët mund të mos përputhen me kohën e organizmave të tjerë, si pjalmuesit, që mund të kërcënojnë mbijetesën e tyre.
Studimi u krye nga Lin Meng, një bashkëpunëtor postdoktoral në Laboratorin Kombëtar Lawrence Berkeley në Berkeley, Kaliforni, i cili detajoi gjetjet e tij në revistën Science.
“Pemët nuk kanë orë apo kalendarë, por duket se e dinë kur vjen pranvera më mirë se ne”, tha ai.
“Koha e ngjarjeve biologjike sezonale, të tilla si kur dalin pemët, hapen lulet dhe gjethet zverdhen, quhet fenologji.
“Ne mund të përdorim satelitët për të parë kur bimët bëhen të gjelbërta në pranverë në mbarë botën.”
Duke përdorur të dhënat satelitore, Meng krahasoi ‘datat e rinovimit’ të pranverës në zonat urbane kundrejt atyre rurale në 85 qytetet më të mëdha në SHBA për periudhën 2001-2014.
Ai zbuloi se gjelbërimi pranveror ndodhi mesatarisht gjashtë ditë më herët në zonat urbane në krahasim me zonat rurale, kryesisht për shkak të temperaturave më të ngrohta në qytet.
“Diferenca gjashtëditore u shkaktua kryesisht nga temperaturat më të ngrohta urbane, të cilat ishin mesatarisht 1.3 ° C më të larta se temperaturat rurale përreth,” tha Meng.
Analiza e tyre zbuloi gjithashtu se ndërsa gjelbërimi i pemëve urbane ndryshoi dukshëm më herët se gjelbërimi i pemëve rurale nën ndryshimet klimatike, gjelbërimi i pemëve urbane iu përgjigj ndryshimit të klimës me një ritëm më të ngadaltë se pemët rurale.
“Pemët urbane nuk ftoheshin mjaftueshëm në dimër dhe për këtë arsye reaguan më pak ndaj rritjes së temperaturave në pranverë,” tha Meng.
“Në të kundërt, pemët urbane në disa rajone të ngrohta jugperëndimore ose bregdetare (p.sh. Teksas, Luiziana dhe Florida) reaguan më mirë ndaj temperaturës sesa homologët e tyre ruralë, ndoshta si një strategji për të përballuar kushtet më të thata.”
Dihet tashmë se moti më i ngrohtë ka ndryshuar kohën e ngjarjeve sezonale të pemëve globale, të tilla si lulëzimi dhe gjelbërimi i gjetheve, i njohur gjithashtu si fenologji.
Por mjediset urbane paraqesin sfida shtesë për pemët, në formën e ndriçimit artificial.
Këto ndryshime shtesë “kanë efekte kaskaduese në ekosistem” dhe mund të ndikojnë në fenologjinë edhe më shumë sesa ngrohjen globale.
Burimi: Daily Mail
