Vendimet e reja ndryshojnë botën dhe zgjedhjet me të vërtetë revolucionare bëhen rrallë nga studentët e doktoratës. Por, në 1995, një shkencëtar i ri kompjuterik në Universitetin Stanford po përpiqej të zgjidhte temën e disertacionit të tij. Ai e dinte që zgjedhja e tij e lëndës mund të ndikonte në tërë karrierën e tij dhe kështu bëri një listë me rreth 10 ide që i kishin tërhequr vëmendjen.
Një prej atyre opsioneve kishte të bënte me Rrjetin MbarëBotëror relativisht të ri, i cili ishte shpikur vetëm gjashtë vjet më parë. Studenti mendoi nëse mund të ishte e mundur të përshkruhen hiperlidhjet midis faqeve, në të njëjtën mënyrë siç akademikët paraqesin citimet e tyre.
Siç mund ta keni menduar, ai student ishte Larry Page, dhe projekti i tij – i quajtur fillimisht BackRub – përfundimisht do të formonte bazën e algoritmit PageRank prapa motorit të kërkimit të Google. Kompania mëmë e Google Alphabet tani vlen më shumë se një trilion dollarë.
Pas mendjes, gjenialiteti i idesë – e cila ndryshoi përgjithmonë mënyrën sesi lundrojmë në internet dhe fitoi rreth 100 miliardë dollarë në pasuri personale – mund të duket e qartë. Megjithatë, është e lehtë të imagjinohet një botë alternative në të cilën Page vendosi, në vend të një projekti tjetër që mund të dukej si materiali perfekt për të fituar PhD.
Në përgjithësi, hulumtimet tregojnë se njerëzit rrallë vlerësojnë me saktësi vlerën e ideve të tyre. Kjo do të thotë që ne shpesh nuk arrijmë të shohim potencialin në idetë tona më të mira, duke na çuar në heqjen e tyre dhe duke humbur kohë në sipërmarrje më pak premtuese. Për fat të mirë, këto studime sugjerojnë gjithashtu disa mënyra të mençura për të shmangur bërjen e këtij gabimi.
Përfitimet e të qenit vendi i dytë
Një nga studimet më të zgjuara vjen nga Profesor Justin Berg në Stanford Graduate School of Business. Në një seri eksperimentesh, ai u kërkoi pjesëmarrësve të shpiknin produkte ose shërbime të reja, të tilla si forma të reja të pajisjeve të fitnesit ose përvoja interesante të udhëtimit. Pjesëmarrësit fillimisht krijuan një ide të ideve fillestare, të cilat ata i renditën personalisht sipas renditjes së preferencës, pas së cilës atyre iu dha më shumë kohë për të zhvilluar konceptet e tyre. Një ekip gjyqtarësh të pavarur atëherë vlerësuan cilësinë e skicave përfundimtare.
Duke analizuar të dhënat në të gjithë grupin, Berg zbuloi se, mesatarisht, zgjedhja e parë e pjesëmarrësit shpesh nuk arrinte të linte përshtypje. Në vend të kësaj, ajo tentonte të ishte ideja e dytë e preferuar e pjesëmarrësit që gjeneroi më shumë entuziazëm nga të tjerët.
Duke hetuar më tej, Berg zbuloi se renditja e pjesëmarrësve po anonte nga niveli i abstraksionit të ideve të papërpunuara. Në përgjithësi, pjesëmarrësit preferuan konceptet që ishin më konkrete dhe që fillimisht dukej se ishin më të lehtat për t’u zbatuar. “Një ide që tashmë është konkrete është zakonisht më afër potencialit të saj përfundimtar, kështu që nuk keni nevojë për aq largpamësi“,-thotë Berg. “Vlera e idesë është tashmë relativisht e dukshme.” Kjo do të thoshte që ata shpesh neglizhonin ide pak më abstrakte që nuk ishin menjëherë praktike.
Me zhvillimin, sidoqoftë, përdorimet e mundshme të ideve abstrakte shpejt u bënë të dukshme, duke i bërë ata të ishin më të popullarizuar tek gjyqtarët e pavarur.
Si të identifikoni shkëlqimin
Siç tregojnë rezultatet e Berg, ne mund të humbasim vazhdimisht idetë tona më të mira, falë një paaftësie të thjeshtë për të njohur copat e arit para nesh. Atëherë, si mund t’i përmirësojmë gjykimet tona?
Duke qenë se mendimet tona shpesh janë të gabuara, një mundësi mund të jetë inkurajimi i llojit të duhur të të menduarit reflektues. Për shembull, Berg, zbuloi se ai mund të përmirësonte parashikimet e pjesëmarrësve duke i kërkuar që të justifikonin pse kishin zgjedhur renditjen e tyre, një ushtrim i thjeshtë reflektues që i ndihmoi ata të vlerësonin idetë më abstrakte. “Çelësi është që ju duhet të angazhoheni seriozisht në këtë mendim dhe të jeni të hapur për të ndryshuar mendjen tuaj lidhur me të,”-thotë ai.
Me një mendim shtesë, një ide abstrakte që fillimisht u shfaq më pak premtuese do të fillojë të fitojë përmbajtje dhe së shpejti mund të fillojë të duket më emocionuese
Në përgjithësi, ai mendon se ne mund të vonojmë së bëri një zgjedhje përfundimtare derisa të kemi zhvilluar disa opsione konkurruese. Me një mendim shtesë, një ide abstrakte që fillimisht u shfaq më pak premtuese do të fillojë të fitojë përmbajtje dhe së shpejti mund të fillojë të duket më emocionuese. Nëse do të kërkoja të filloja të shkruaja një libër të ri, për shembull, mund të krijoja ide për një numër konceptesh përpara se të shkruaja përmbledhjet e kapitullit për dy të preferuarat e mia. Vetëm atëherë do të vendosja se cilën do të ndiqja. “Kjo zvogëlon rrezikun e refuzimit të një ideje shumë herët“,-thotë Berg.
Rogelio Puente Díaz, profesor i marketingut në Universidad Anahuac México Norte, pajtohet që duhet të jemi të kujdesshëm për t’u mbështetur në gjykimet tona fillestare. Puna e tij ka treguar se ne shpesh mbështetemi te “ndjenjat metakognitive”, ndjenja apo supozimi që lind nga intuita nëse diçka funksionon, ose jo, për të gjykuar cilësinë e një ideje, dhe këto mund t’i nënshtrohen anësisë. Sipas mendimit të tij, megjithatë, një nga problemet më të mëdha mund të jetë optimizmi i pajustifikuar për suksesin e mundshëm të një ideje. “Prirja jonë është vetëm të shohim anën pozitive,”-thotë ai. Për këtë arsye, ai rekomandon që të bëjmë një përpjekje të ndërgjegjshme për të menduar për shumë arsye pse një ide mund të dështojë.
Nëse do ta zbatonit këtë së bashku me sugjerimin e Berg, ju mund të zhvilloni ato dy ide të preferuara dhe, pasi të keni një kuptim më të mirë të asaj që ato përfshijnë, do të përpilonit një listë për të mirat dhe të këqijat për secilën. “Bëni sa më shumë përpjekje për të menduar se çfarë mund të shkojë keq, si dhe atë që mund të shkojë mirë“. Në këtë mënyrë, ju mund të paraprirni çështjet që në fund të fundit do të çonin në dështim, në mënyrë që të jeni të sigurt se ideja e shkëlqyer që ju zgjidhni është e arritshme.
Ndoshta mënyra më e sigurt për të siguruar sukses është vlerësimi i mendimeve të të tjerëve dhe mundësisht njerëzve që mund të interesohen për produktin ose shërbimin tuaj. Laura Kornish, një profesore e marketingut në Universitetin e Colorado Boulder, thotë se shumica e organizatave aktualisht merren me kërkime rreth konsumatorit në një fazë relativisht të vonë të zhvillimit të një produkti, ndërsa hulumtimi i saj tregon se ai mund të përdoret në mënyrë të dobishme në një fazë të hershme, menjëherë pas ideje fillestare për të përcaktuar se cilat ide do të jenë më të suksesshme. “Nëse mund të bësh 20 ose 30 njerëz të vlerësojnë idetë e tua, mund të kesh një sinjal të vërtetë nëse është i mirë apo jo“,-thotë ajo.
Ne kurrë nuk mund ta dimë se çfarë e bëri Larry Page të përqendrohej në BackRub dhe të linte idetë e tij të tjera, por këto teknika mund të na ndihmojnë të gjithëve të identifikojmë projektet me potencialin më të madh. Duke bërë më shumë përpjekje për zhvillimin fillestar, duke marrë parasysh skenarët më të mirë dhe më të këqij, dhe duke vlerësuar mendimet e të tjerëve, ne mund të shoshitim arin nga mbeturinat e krijimtarisë sonë dhe kurrë të mos rrezikojmë të harxhojmë një ide trilion dollarëshe.
Burimi: BBC
