Spanja dhe Franca kanë arritur një marrëveshje të re për të ndërtuar një tubacion gazi nënujor nga Barcelona në Marsejë, duke anuluar një projekt tubacioni të ngecur prej kohësh që do të lidhte vendet përmes Pirenejve.
Tubacioni do të lejojë Spanjën dhe Portugalinë, dy importuesit kryesorë të gazit natyror të lëngshëm (LNG), të sjellin furnizimet e tyre të tepërta në Francë dhe vende të tjera evropiane.
LNG-ja është bërë malli i përdorur për të zëvendësuar vëllimet e mëdha të gazit rus që Kremlini ka ndërprerë që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës.
Bashkimi Evropian po përpiqet të sigurojë sa më shumë LNG të jetë e mundur komercialisht, në mënyrë që të kalojë dimrin pa ndërprerje të mëdha të energjisë ose racione të gazit.
Marrëveshja u njoftua të enjten nga kryeministri spanjoll Pedro Sánchez, presidenti francez Emmanuel Macron dhe kryeministri portugez António Costa, përpara një samiti të BE-së në Bruksel, ku kriza energjetike do të jetë tema kryesore.
“Ky është një lajm shumë i mirë për Evropën,” u tha Sánchez gazetarëve, përpara se të nisej në takim. “Ky solidaritet është koherent me tranzicionin tonë të gjelbër.”
“Objektivi është të lidhemi më mirë me pjesën tjetër të kontinentit për Spanjën dhe Portugalinë”, tha Macron.
Marrëveshja do të thotë se projekti MidCat është braktisur zyrtarisht, konfirmuan drejtuesit.
Tubacioni 226 kilometra i gjatë duhej të lidhte rrjetin e gazit të Spanjës me atë të Francës duke kaluar përmes Pirenejve, nga Hostalric, në Katalonjë, në Barbaira, në Francën Jugore.
MidCat ishte ngecur që nga viti 2019, kur një raport i pavarur hodhi dyshime mbi çmimin dhe përfitimin e tubacionit. Por lufta në Ukrainë dhe kriza pasuese e energjisë injektuan një vrull të ri dhe nxitën thirrjet nga Madridi dhe Lisbona për të përfunduar projektin.
Macron, megjithatë, mbeti kundër, duke argumentuar se tubacioni ishte shumë i kushtueshëm, i paaftë me ambiciet e gjelbra të BE-së dhe i paaftë për të transportuar energji elektrike.
Udhëheqësi francez tha gjithashtu se dy tubacione ekzistuese që kalojnë nga Spanja në Francë përmes vendit Bask po përdoren vetëm në “50% deri në 60%” të kapacitetit të tyre total.
Qeveria gjermane e kancelarit Olaf Scholz, e cila po kërkon të zëvendësojë gazin rus, bëri gjithashtu presion për përfundimin e tubacionit. Marrëveshja e së enjtes i jep fund tensioneve disamujore.
Në vend të MidCat nëntokësore, vendet do të ndërtojnë një tubacion krejtësisht të ri nënujor, të quajtur BarMar, që lidh Barcelonën me Marsejën.
Infrastruktura mund të jetë funksionale deri në fund të dekadës, thanë zyrtarët për Euronews.
Tubacioni fillimisht do të transportojë gaz, një lëndë djegëse fosile ndotëse që kontribuon në ndryshimet klimatike, por gradualisht do të mbushet me hidrogjen të gjelbër dhe “gazra të rinovueshme”, megjithëse qëndrueshmëria komerciale e këtyre produkteve është ende një pyetje e hapur.
Në të njëjtën kohë, Spanja dhe Portugalia angazhohen për të përfunduar një tjetër ndërlidhje gazi, të quajtur CelZa, midis Celourico da Beira dhe Zamora.
Për më tepër, Spanja dhe Franca do të synojnë të përfundojnë një lidhje të re të energjisë elektrike përmes Gjirit të Biscay, ndërsa punojnë për të identifikuar projekte të ngjashme.
Sánchez, Macron dhe Costa do të takohen sërish më 9 dhjetor për të përcaktuar detajet e financimit të projektit BarMar. Qeveria spanjolle kishte sugjeruar më parë se çdo lidhje e re me Francën do të kërkonte fonde të BE-së për shkak të dimensionit të saj ndërkufitar.
Burimi: Euronews
