By 
1 Maji, i quajtur gjithashtu Dita e Punëtorëve ose Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve është ditë përkujtimi i luftrave historike dhe fitimeve të bëra nga punëtorët dhe lëvizja e punës. Kjo festë shënohet me një festë publike në mbi 80 vende.
Festimet e para të 1 Majit u zhvilluan në 1 maj 1890 pas shpalljes së tij nga kongresi i parë ndërkombëtar i partive socialiste në Europë në 14 korrik 1889 në Paris, Francë, për të kushtuar 1 majin e çdo viti si “Dita e Punëtorëve të Unitetit Ndërkombëtar dhe Solidariteti”.
Data u zgjodh për shkak të ngjarjeve në anën tjetër të Atlantikut. Në 1884 Federata Amerikane e Tregtisë së Organizuar dhe Sindikatave të Punës kërkoi një ditë pune tetë orëshe, për të hyrë në fuqi që nga 1 maj 1886. Kjo rezultoi në grevë të përgjithshme dhe trazira të Haymarket (në Çikago) të 1886, por përfundimisht edhe në sanksionin zyrtar të ditës së punës tetë orëshe.
Pesë vjet më vonë, Presidenti i Sh.B.A. Grover Cleveland, i shqetësuar me origjinën socialiste të Ditës së Punëtorëve, nënshkroi legjislacionin për ta bërë Ditën e Punës – mbajtur tashmë në disa shtete të hënën e parë të shtatorit, festa zyrtare e SHBA për nder të punëtorëve. Kanadaja ndoqi shembullin jo shumë më vonë.
Në Europë 1 maji shoqërohej historikisht me festivale pagane rurale, por kuptimi origjinal i ditës u zëvendësua gradualisht nga shoqata moderne me lëvizjen punëtore. Në Bashkimin Sovjetik, udhëheqësit përqafuan festën e re, duke besuar se kjo do të inkurajonte punëtorët në Europë dhe Shtetet e Bashkuara të bashkohen kundër kapitalizmit. Dita u bë një festë e rëndësishme në Bashkimin Sovjetik dhe në vendet e bllokut Lindor, me parada të profilit të lartë, duke përfshirë një në Sheshin e Kuq të Moskës të kryesuar nga qeveria e lartë dhe funksionarët e Partisë Komuniste, duke festuar punëtorin dhe duke shfaqur fuqinë ushtarake Sovjetike. Në Gjermani Dita e Punës u bë një festë zyrtare në 1933 pas ngritjes së Partisë Naziste. Ironikisht, Gjermania shfuqizoi sindikatat e lira një ditë pas vendosjes së festës, duke shkatërruar praktikisht lëvizjen gjermane të punës.
Me shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik dhe rënien e qeverive komuniste në Europën Lindore në fund të shekullit 20, festimet në shkallë të gjerë të 1 Majit në atë rajon ranë për nga rëndësia. Në dhjetëra vende të botës, megjithatë, 1 Maji është njohur si një festë publike dhe ajo vazhdon të festohet me pikniqe dhe festa, ndërsa shërben si rast për demonstrata dhe tubime në mbështetje të punëtorëve.
Burimi: Britannica
Comments