Pas shtatë javësh bllokimi të rëndë, qendra tregtare kineze dhe qyteti me 25 milionë banorë, Shangai, më në fund njoftoi të hënën, se do të fillonte të lehtësonte masat e saj për COVID më 1 qershor, pasi luftoi për të përmirësuar një nga shpërthimet e tij më të mëdha që nga fillimi i pandemisë.
Të martën gjithashtu, ai tha se kishte arritur momentin e tij të shumëpritur prej tre ditësh radhazi pa asnjë rast të ri të virusit vdekjeprurës jashtë zonave të karantinës, në thelb që do të thotë se qyteti më i madh i vendit kishte arritur politikën e tij “zero-COVID” dhe kufizimet përfundimisht mund të fillojnë të ngrihen.
Është kjo politikë e palëkundur “zero-COVID” – pjesë e përpjekjes së pamëshirshme të presidentit kinez Xi Jinping për të zhdukur virusin nga vendi i tij – që ka shkaktuar kërdi në ekonominë e dytë më të madhe në botë, në shumë raste duke mbyllur qytetet e mëdha, si Shangai deri në pikën e ndalimit, ashtu si pjesa tjetër e botës fillon të jetojë me sëmundjen, pavarësisht rasteve në rritje.
Implikimet për ekonominë e Kinës janë të qarta – të ardhura të reduktuara dhe prodhimi ekonomik – por si po ndikon politika “zero-COVID” e Xi në BE dhe bizneset e saj?
Alicia Garcia-Herrero nga Bruegel, një think-tank me qendër në Bruksel, e përkushtuar ndaj kërkimit të politikave mbi çështjet ekonomike, thotë se efekti është i keq.
“Ndikimi afatshkurtër i bllokimeve të Kinës është negativ për Kinën dhe botën, si për sa i përket inflacionit ashtu edhe rritjes,” tha Garcia-Herrero për Euronews.
“Deri në fund të majit, rritja e pritur e PBB-së për Kinën mund të jetë nën 4%. Për pjesën tjetër të botës, kjo do të thotë më pak kërkesë nga Kina dhe më pak importe. Kjo është mjaft e qartë në të dhënat e importit të Kinës për marsin dhe prillin.”
Një këndvështrim ‘i zymtë’
Shumë kompani evropiane janë të bazuara në Kinë ose kanë njësi prodhimi atje, që do të thotë se çdo ndërprerje në zinxhirët e furnizimit mund të ketë një efekt serioz në bizneset e tyre.
Bettina Schoen-Behanzin, nënkryetare e Dhomës Evropiane të Tregtisë në Kinë, e ka përshkruar situatën aktuale si “të zymtë”.
Disa nga kompanitë evropiane që organizata e saj përfaqëson në vendin aziatik janë lejuar të fillojnë të punojnë përsëri ndërsa janë ende nën izolim, por Schoen-Behanzin i tha Euronews se situata është ende sfiduese.
“Disa biznese kanë filluar të rifillojnë punën. Tani kemi dy lista të bardha këtu në Shangai, ku kemi rreth 2,000 kompani në ato lista të bardha dhe kemi të drejtë të rifillojmë operacionet,” tha ajo.
“Por është ende shumë, shumë e vështirë sepse nuk mund të merren punëtorët në vend sepse ata jetojnë në zona të mbyllura. Dhe është shumë e vështirë për ta që të udhëtojnë në kantiere dhe duhet të punojnë në unaza të mbyllura, që do të thotë se nqs vijnë një herë në fabrika nuk mund të largohen më. Pra, ata duhet të flenë dhe të jetojnë atje në fabrika për javë të tëra.“
“Dhe një pengesë tjetër e madhe janë zinxhirët e furnizimit. Është e vështirë të gjesh shofer kamioni për të marrë lëndë të parë për të ofruar mallrat e gatshme. Dhe është përmirësuar pak ditët e fundit, por ende nuk është kthyer në normalitet. Pra, ka një ndikim mjaft të madh”, shtoi nënkryetari.
Rënia e besimit
Përtej vështirësive për të punuar fizikisht, besimi që bizneset evropiane kanë në ekonominë kineze ka filluar të bjerë.
Sipas një sondazhi të kompanive në Dhomën Evropiane të Tregtisë në Kinë, 60% e të anketuarve thanë se u është dashur të reduktojnë parashikimet e tyre të të ardhurave për vitin 2022 për shkak të ndikimit të politikës “zero-COVID” të Pekinit.
Dhe kjo është vetëm në afat të shkurtër. Besimi afatgjatë po merr gjithashtu një goditje serioze.
“Rreth 80% [e bizneseve europiane] përmendën se për shkak të masave të saj për COVID, Kina është një destinacion më pak tërheqës për investime dhe rreth 23% po mendojnë për zhvendosjen e investimeve të ardhshme në tregje të tjera. Pra, mendoj se ky është një ndikim mjaft i madh,” shpjegoi Schoen-Behanzin në lidhje me sondazhin e bërë.
“Bizneset me siguri nuk do të largohen nga Kina sepse është një treg i madh, 1.4 miliardë njerëz. Por për investimet e ardhshme, padyshim që ka një ndikim. Ata do të mendojnë për ta zhvendosur atë në tregje të tjera.”
Ajo shtoi se kompanitë evropiane mund të fillojnë të lëvizin qendrat e tyre të Azisë diku tjetër në kontinent.
“Ndikimi tjetër është për selinë e Azisë. Nëse keni një seli të Azisë në një qytet ku askush nuk mund të vijë dhe t’ju vizitojë, dua të them, kufijtë janë të mbyllur këtu që prej dy vitesh e gjysmë, kështu që askush nuk mund të vijë dhe të vizitojë dhe nuk mund të udhëtoni në vende të tjera të Azisë. Pra, nuk ka kuptim të kemi një qendër aziatike këtu në Shangai.“
“Pra, mendoj se ndërsa pamë qendrat e Azisë duke lëvizur nga Singapori si 10-15 vjet më parë në Kinë, tani ka në fakt një lëvizje kthimi në Singapor. Kjo është ajo që ne vëzhgojmë”, tha Schoen-Behanzin për Euronews.
Planifikuesi shtetëror i Kinës, Komisioni Kombëtar i Zhvillimit dhe Reformës i Republikës Popullore të Kinës, tha të martën se për të zbutur ndikimin e masave të rënda të Kinës për COVID, ajo do të rrisë mbështetjen për prodhuesit, si dhe sektorin e shërbimeve.
Por kjo nuk po frymëzon besim me bizneset evropiane.
Garcia-Herrero i tha Euronews se mbi 90% e tyre janë “të shqetësuar për ndërprerjet e zinxhirit të furnizimit”.
Është koha për të filluar vaksinimin e miliona njerëzve
Dhoma Evropiane e Tregtisë në Kinë thotë se është duke biseduar me autoritete të ndryshme qeveritare në Shangai dhe Pekin në emër të anëtarëve të saj për të dhënë komente se si ata mund të ndihmohen dhe kompanitë mund të fillojnë të funksionojnë përsëri.
Ai gjithashtu i këshillon ata të ndryshojnë kursin kur bëhet fjalë për politikën e tij “zero-COVID”.
Schoen-Behanzin tha se në vend që të kryejë testime masive në të gjithë Shangain dhe pikat e tjera të nxehta të COVID, qeveria kineze duhet të përshpejtojë lëvizjen e saj të vaksinimit.
“Ajo që ne po rekomandojmë është që në vend që të testoni miliona njerëz, të filloni të vaksinoni miliona njerëz,” tha ajo për Euronews.
“Ata në fakt duhet të fillojnë të vaksinojnë njerëzit, sepse problemi është padyshim popullata e moshuar, e cila nuk është e vaksinuar realisht. Ata duhet t’i lënë njerëzit që kanë rezultuar pozitivë dhe kanë simptoma të lehta në shtëpi në vend që t’i çojnë në ato qendra masive të karantinës që vërtet i trembin njerëzit dhe duhet të lejojnë importimin e vaksinave mRNA në Kinë.”
“Pra, ne vazhdojmë të flasim me ta sepse ndiejmë se ata na dëgjojnë dhe ne gjithashtu mendojmë se nëse e përsërisim përsëri dhe përsëri, shpresojmë se do të ndryshojë drejtim.”
Politika “zero-COVID” qëndron në kontrast të plotë me qasjen e BE-së dhe ajo reflektohet edhe në prodhimin e fundit ekonomik.
Strategjia e saj e kontrollit funksionoi mirë me variantet e mëparshme të COVID, por me omicron duket se po lëkundet.
“Kjo nuk është e arritshme pasi omicron është shumë ngjitës,” tha Garcia-Herrero. “Kina mund të vonojë vetëm udhëtimin drejt imunitetit të tufës, por do të jetë shumë e kushtueshme. Është e vështirë të gjykosh arsyet e përpjekjes për ta vonuar atë. Ndoshta Kina po përpiqet të përgatitet më mirë për të reduktuar vdekjet.“
“Në atë rast, vaksinimet tek të moshuarit duhet të rriten më tej dhe ndoshta një rritje në shtretërit e ICU. Ne duhet t’i shohim ato gjëra të ndodhin që Kina të dalë nga pandemia. Gjërat, natyrisht, mund të ndryshojnë edhe pas kongresit të Partisë, por ka një rrugë të gjatë për të bërë.”
Shumë banorë të Shangait thonë se ata kundërshtojnë datën 1 qershor të autoriteteve të dhëna për të lehtësuar masat e COVID në qytet, të cilat nëse janë të vërteta, atëherë kompanitë evropiane të ndikuara nga bllokimi së shpejti mund të fillojnë biznesin si zakonisht.
Perspektiva për këtë, megjithatë, duket e largët për momentin.
Burimi: Euronews